Posts

සිකුරුගෙන් උගනිමු...

Image
සිකුරු පොළවෙ සහෝදරිය විදියට හඳුන්වන්නෙ. රෑ අහසෙ දීප්තිමත්වම පේන ග්‍රහලෝකෙ. ඉර බැස්සාමයි ඉර නගින්ඩ කලිනුයි හොඳ එලියකින් පේන ඉරබටු තරුව. ප්‍රමාණයෙන් පෘථිවියට ආසන්නව සමානයි. ස්කන්ධයෙන් පෘථිවියට මඳක් අඩුයි. ජීවය හටගන්ඩ සුදුසු ද්‍රව ජලය පවතින්ඩ ප්‍රමාණවත් තරමින් ඉර එළිය වැටෙන ගෝල්ඩිලොක් සෝන් කියන එකේ මැදම වගේ පිහිටන්නෙ සිකුරු. මේ නිසාම ආදි කාලෙ ඉඳන් සිකුරු කියන්නෙ ජීවයෙන් පිරුණ පෘථිවිය වගේ ග්‍රහලෝකයක් විදියට සැලකුවෙ. සමහරු කිව්වෙ සිකුරුගෙ ඝණ වලාකුළු ස්ථරයට යටින් ජීවයෙන් පිරිච්ච වගුරු ආශ්‍රිත බිම් වල ජනවාස තියෙනව ඇති කියල. අටසිය ගණන් වල විශාල උරග වර්ග එහෙම සිකුරු මත ජීවත් වන බවට උපකල්පන කරපු ප්‍රබන්ධ එහෙමත් ලියවිලා තිබුණා.   එක්දාස් නවසිය ගණන් වල මුල්කාලෙ වගේ මිනිස්සු බලවත් දුරේක්ෂ හදන්ඩ ගත්තා.  ඒව නිසා ග්‍රහලෝක ගැන වැඩි විස්තර දැනගන්ඩ පුලුවන් වුණා. ඒ වුණත් සිකුරු ගැන එහෙම විස්තරයක් දැනගන්ඩ හැකියාවක් ලැබුණෙ නෑ. සිකුරු හැමවෙලේම සුදු පාට ඝණ වලාකුළු තට්ටුවකින් වැහිල තිබ්බ නිසා සිකුරු පෘෂ්ඨයේ හරිහමන් විස්තරයක් බලාගන්ඩ බැරිවුණා. 1950 වගේ වෙද්දි ප්‍රොපල්ෂන් තාක්ෂණේ දියුණු වෙලා ග්‍රහල...

විශ්වය අප වෙත විවර වූ දිනය.

Image
අද 2023 ඔක්තෝබර් 04. අදින් හරියටම වසර සියයකට පෙර 1923 ඔක්තෝබර්  04 වන දින රාත්‍රියේ තාරකා විද්‍යාවේ ඉතාම සුවිශේෂී සිදුවීමක් සිදුවුණා. එය විශ්වය වෙත අපගේ දෙනුවන් විවර කිරිමට සමත් වූවා පමණක් නොව සියවස් ගණනක් තිස්සේ විශ්වය පිළිබඳව අප තුළ වූ ගැටළු විශාල ප්‍රමාණයකට විසඳුම් ලබාදෙන්නටද සමත්වුණා.  මේ කතන්දරයේ හරි මැද සිටින පුද්ගලයා එඩ්වින් හබල්. මේ කතාංගය බොහෝ දුරට රඟදැක්වුණේ ඇමෙරිකාවේ කැලිෆෝනියා නගරයේ පිහිටි මවුන්ට් විල්සන් නිරීක්ෂකාගාරයේ. ඔබ තාරකා විද්‍යාව හා ඒ සම්බන්ධිත ඉතිහාස සංසිද්ධි පිළිබඳව උනන්දු අයෙක් නම් මේ පළමුවන පින්තූරය මෙයට පෙර දැක ඇති. මේ 1923 ඔක්තෝබර් 04 වනදා රාත්‍රී එඩ්වින් හබල් විසින් මවුන්ට් විල්සන් නිරීක්ෂකාගාරයේ සුප්‍රසිද්ධ අඟල් සියයේ දුරේක්ෂය (Hundred Inch Telescope) හාවිතයෙන් ලබාගත් ඇන්ඩ්‍රොමීඩා මන්දාකිණියේ ජායාරූප පුවරුව. එහෙම නැතිනම් H331H ප්ලේට් එක. බොහෝ දෙනා හඳුන්වන පරිදි VAR! ප්ලේට් එක.  මේ VAR! ප්ලේට් එකේ සියවස් අනුසමරණය සැමරීම සඳහා මෙය ලබාගත් මවුන්ට් විල්සන් නිරීක්ෂකාගාරය අයත් වන කානගී ආයතනය විසින් පැවැත්වූ දේශණයකට සවන්දීමට මාස කීපයකට කලින් මට හැකිවුණ...